Türkiye ile yeniden canlanan bağları baltalamakla suçlanan Yunanistan Savunma Bakanı Nikos Dendias, Yunanistan’ın savunma harcamalarını neredeyse iki katına çıkardığını savunurken, ülkenin Türkiye’den “gerçek bir savaş tehdidiyle” karşı karşıya olduğunu söylüyor.
İlişkilerin geliştiği bir dönemde Yunanistan, savunma bakanının komşu Türkiye’den gelecek “gerçek, ana tehdit” olarak tanımladığı şeye karşı temkinli görünüyor. Yunan milletvekilleri Pazar günü savunma harcamalarının neredeyse iki katına çıkacağını savundu. Parlamento, kullanılan 299 oydan 159’unu alarak devlet bütçesini yoklamayla onayladı.
Savunma bakanlığının harcamaları, 2025 yılında ekipman teslimatlarındaki artış nedeniyle 3,6 milyar avrodan 6,1 milyar avroya (6,5 milyar dolar) çıkacak. “2019 ile karşılaştırıldığında, 2025 yılına kadar sağlık harcamaları %74 oranında artacak ve sağlık harcamaları Ekonomi ve Maliye Bakanı Kostis Hatzidakis, Kasım ayı sonlarında bütçeyi sunarken şunları söylemişti: “Hükümetin önceliklerinin altını çizerek savunmayı %73 oranında artırdık.” Parlamentoya. Ana muhalefet partileri PASOK ve SYRIZA’nın yanı sıra Yunan Çözüm Partisi de oylamadan önce savunma harcamalarının artırılmasını onaylayacaklarını açıklamıştı.
Savunma bakanı Nikos Dendias Cumartesi günü Parlamento’ya yaptığı konuşmada, ülkenin, özellikle de tarihi rakibi Türkiye’nin karşı karşıya olduğu zorluklar nedeniyle harcamaların gerekli olduğunu söyledi.
“Bu harcama çok mu fazla? Kim bu konuda konumlanıyorsa, hangi kriterleri dikkate aldığını açıklaması gerekiyor. Ülke tehdit altında mı? Peki ülkeye yönelik asıl tehdit nereden geliyor?” Türkiye’nin silahlanmaya 26,8 milyar euro harcadığını kaydetti.
Daha sonra bir sosyal medya paylaşımında Dendias, bir gazeteyle yaptığı röportajdan bir alıntı yaparak Yunanistan’ın “Türkiye’den gelecek bir savaş tehdidinin varlığına karşı ihtiyatlı olmak için her türlü nedeni olduğunu” söyledi.
Bu, Dendias’ın Türkiye’den gelen “varoluşsal tehdit” konusundaki endişelerini ilk kez dile getirişi değil. Eylül ayında yaptığı benzer açıklamalar Ankara’nın öfkesini üzerine çekmişti. Temmuz ayındaki bir başka tartışmalı açıklamasında da Türkiye’yi “gizlenen davetsiz misafir” olarak nitelendirmişti.
Yunanistan, yıllık ekonomik üretiminin yaklaşık %3’ünü savunmaya harcıyor; bu oran, çoğu AB ülkesinden daha yüksek, bunun başlıca nedeni, Türkiye ile uzun süredir devam eden gerginlik.
Dendias, Kasım ayında, Ukrayna’nın Rusya ile olan savaşından alınan derslerin ardından eski silahların yerini insansız hava araçlarının alması için savunma güçlerinde değişiklik yapılacağını duyurduğunda, Yunan silahlı kuvvetlerinin ülkenin on yıldır devam eden borç krizi sırasında 20 milyar avroluk bir açığı olduğunu söyledi.
Radikal revizyondaki ana değişiklikler arasında, Yunanistan’ın tamamını kapsayan bir hava savunma ve insansız hava aracı savunma kubbesinin oluşturulması yer alıyor.
Yunanistan, Almanya’nın başlattığı Avrupa hava savunma sistemi European Sky Shield’a katılan 21 ülkeden biri ancak Atina’daki hükümet ilerlemenin çok yavaş olduğunu düşünüyor.
Türkiye de geçtiğimiz günlerde kendi “Çelik Kubbe” sistemini hayata geçirdi ve halihazırda NATO müttefiki Yunanistan’ın çok üzerinde bir savunma bütçesine sahip. Ancak Yunanistan’ın aksine Türkiye, “Kubbe”sinde ve diğer alanlarda, özellikle insansız hava muharebe araçlarında, kendi yerel yapımı cephaneliğine güveniyor. Yunanistan ise savunma bütçesinin büyük bölümünü Fransız yapımı Rafale savaş uçakları ve Belharra fırkateynlerinin ödemeleri ile F-16 savaş uçaklarının modernizasyonuna harcayacak.
Başbakan Kyriakos Mitsotakis Pazar günü yaptığı açıklamada, muhalefet gruplarının desteğini överek, “Yunanistan bugün uluslararası istikrarsızlık ortamında istikrar ve büyüme açısından kendi yol haritasını çiziyor.” dedi. Miçotakis, özellikle Fransa ve Almanya gibi “büyük ülkelerin” hükümetlerinin ve aynı zamanda İtalya’nın, siyasi veya ekonomik çalkantıların ortasında kendi bütçeleri için çoğunluk desteği ararken karşı karşıya kaldıkları zorluklarla paralellik kurdu.
Düzensiz göçle ilgili anlaşmazlıkların damgasını vurduğu uzun bir gerilim döneminin ardından, Kıbrıs anlaşmazlığı, enerji aramaları ve Ege’deki bölgesel egemenlik, Türkiye ve Yunanistan, ilişkilerinin kırılgan bir şekilde normalleşmesi için güven artırıcı adımlar atıyor ve bu da yeni bir sayfaya geçiyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Aralık ayında Atina’ya yaptığı tarihi ziyaretle birlikte.
Her iki taraftaki yetkililer olumlu iklimi sürdürme konusundaki kararlılıklarını dile getirmiş olsa da, sorunlar uzun süredir devam ediyor ve köklü ve her iki taraf da özellikle Türk ve Yunan jetlerinin yakın zamana kadar sık sık çekiştiği Ege’de sürecin türbülanssız olmasını beklemiyor.
Ankara, komşusunu Türkiye ile silahlanma yarışına girmemesi, özellikle de savaş sonrası anlaşmaları ihlal ederek 1960’lardan bu yana tartışmalı Ege adalarında askeri varlık kurma konusunda defalarca uyardı.
Yunanistan’ın ABD’den F-35 savaş uçağı satın alması ve savunma bütçelerini artırması, Doğu Akdeniz’deki Türk çıkarlarının korunmasına karşı koyma anlamına geliyor. Yunanistan, adaları Türkiye’den gelebilecek potansiyel bir saldırıya karşı savunması gerektiğini söylüyor ancak Türk yetkililer, adaların militarizasyonunun devam etmesinin Ankara’nın adaların mülkiyetini sorgulamasına yol açabileceğini söyledi.
