İstanbul Planlama Ajansı (IPA) Başkanı Buğra Gökce, 8 Eylül’de Türkiye’de yeni eğitim-öğretim yılına başlarken her beş çocuktan birinin derin yoksullukla karşı karşıya olduğunu hatırlattı.
Gökce, 9 Eylül’de başlayacak yeni eğitim-öğretim yılına ilişkin ekonomik verileri sosyal medya platformu X’te paylaştı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ağustos ayında yıllık enflasyonun yüzde 51,9’a ulaştığını, eğitim harcamalarının ise yüzde 120 arttığını kaydetti.
💥Yeni Eğitim – Öğretim yılı başlıyor: Eğitim masrafları velilerin belini büküyor.
📌TÜİK verilerine göre Ağustos ayındaki yıllık enflasyon yüzde 51,9 artarken, eğitim harcamaları rekor kırarak yüzde 120 artış gösterdi.
📌 @ipaistanbul bölgelere göre temel… pic.twitter.com/wFQ01zsEil
— Dr. Buğra Gökce (@gokcebugra) 8 Eylül 2024
“Öğrencilerin temel kırtasiye giderleri yüzde 71,9, okul giyim giderleri yüzde 62,5, okula başlama maliyeti ise yüzde 64,9 arttı.”
Milli Eğitim Bakanlığı’na (MEB) göre 17,5 milyon öğrenci örgün eğitim görüyor. 75.019 eğitim kurumunun 60.734’ü devlet, 14.281’i özel eğitim kurumudur.
Gökce, özel okulların tüm kurumlar içindeki payının ülke tarihinde ilk kez yüzde 19’a ulaştığını, eğitimde piyasa dinamiklerinin hakim hale geldiğini ifade etti.
Gökce, Türkiye’de resmi ve özel okullarda zorunlu örgün eğitime kayıtlı 17 milyon 558 bin 25 öğrenciden 442 bin 643’ünün sistem dışında olduğunu kaydetti.
“Çocuklarını okula göndermeyen ebeveynlerin idari para cezası ya da bir yıl hapis cezasıyla karşı karşıya kalması gerektiği halde bu yaptırım etkili bir şekilde uygulanmıyor” diye yazdı.
TÜİK verilerine göre son yıllarda çocukların işgücüne katılımı da arttı. 15-17 yaş grubundaki çocukların işgücüne katılım oranı 2020 yılında yüzde 16,2 iken 2023 yılında bu oran son on yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 22,1’e yükseldi.
Gökce, “Resmi veriler çocuk işçi sayısını 853 bin olarak gösteriyor ancak uzmanlar kayıt dışı çalışanlar da dahil edildiğinde bu sayının 2 milyonu aştığını tahmin ediyor.”
İş Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Konseyi’nin paylaştığı bilgilerde, 2013-2024 yılları arasında 695 çocuk işçinin çalışırken hayatını kaybettiği ortaya çıktı.
Ayrıca Türkiye’nin çocuk yoksulluğu konusundaki uluslararası konumuna da değindi. Buna göre ülke, çocuk yoksulluğunda OECD ülkeleri arasında birinci sırada yer aldı.
Gökce, eğitime yapılan harcamaların artması gerektiğini ancak bunun yerine yıllar geçtikçe istikrarlı bir şekilde azaldığı sonucuna vardı. 2002 yılında Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinin yüzde 17’sini yatırıma ayırdı; 2023 yılına kadar yüzde dokuza düştü.
