“Türkiye, rejimle muhalefetin anlaşabileceği bir siyasi çerçeve görmek istiyor. Rejimin muhalefetle birlikte halka güvenli ve istikrarlı bir ortam sunması esastır. Umudumuz Esad’ın kendi muhalefetiyle uzlaşıya varmasıdır. Ancak gördüğümüz kadarıyla kendisi ve ortakları böyle bir uzlaşmaya ve daha geniş bir normalleşmeye hazır değil” dedi.
Türkiye ve Suriye, 2011’de Suriye’de iç savaşın başlaması ve Ankara’nın muhalif güçlere destek vermek ve PKK terör örgütünün kuzeydeki Suriye kanadı YPG’yi savuşturmak için asker konuşlandırmasının ardından kopan bağları onarmak için son yıllarda girişimlerde bulundu.
Suriye’deki savaş, 2011 yılında rejim karşıtı protestoların bastırılmasının ardından başladı ve 500.000’den fazla insanın ölümüne ve milyonlarca kişinin yerinden olmasına neden oldu. Esad, Suriye muhalefetini terörist olarak görüyor.
Birleşmiş Milletler verilerine göre Türkiye, 85 milyonluk nüfusun 3,2 milyonuna yakın Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapıyor.
2022’den bu yana üst düzey Suriyeli ve Türk yetkililer, savunma ve dışişleri bakanlarının yanı sıra istihbarat şefleri Rusya’nın arabuluculuğunda görüşmeler için bir araya gelirken, Moskova yumuşama için baskı yapıyor.
Tahran da dahil olmak üzere Moskova’da yapılan son görüşmeler Mayıs 2023’te başarısızlıkla sonuçlandı.
Fidan, İsrail’in Suriye’ye yönelik saldırılarının arttığını, terör gruplarının ve diğer unsurların bu kaotik ortamdan yararlanarak Suriye’yi daha büyük istikrarsızlığa sürükleyebileceğini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaz aylarında görüşmediği Suriyeli mevkidaşı Beşar Esad’ı görüşmelere davet etme planını dile getirdi.
Esad başlangıçta Şam’ın, “Suriye devletinin tüm toprakları üzerindeki egemenliğine saygı gösterilmesi ve her türlü terörle mücadeleye dayanması koşuluyla” Türkiye-Suriye ilişkilerini canlandırmaya yönelik tüm girişimlere açık olduğunu söyledi.
Temmuz ayının sonlarına doğru, Türk birliklerinin Suriye’den çekilmesini istediğini ancak bunun görüşmelerin ön koşulu olmadığını açıkça ifade etti.
Ancak o tarihten bu yana süreç esas itibarıyla donduruldu.
Geçen ay Kazan’da düzenlenen BRICS zirvesine katılan Erdoğan, konuyla ilgili “yakında yapıcı adımlar” görmeyi umduğunu ifade etti. Ayrıca Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den, Suriye hükümetinin ilişkileri normalleştirmek için Ankara’yla temas kurmasını sağlama konusunda yardım istediğini de doğruladı.
“Rusya’nın Suriye hükümeti üzerindeki etkisi biliniyor… Sayın Putin’den (Suriye Devlet Başkanı) Beşar Esad’ın çağrımıza yanıt vermesini istedik. Sayın Putin, Esad’a bu adımı atması yönünde bir çağrı yapacak mı? Bunu kendi takdirine bırakıyoruz. Zamanı geldi” dedi Erdoğan.
