ABD Başkanı Donald Trump iki nükleer denizaltıyı “Rusya’ya yakın bölgelere” konuşlandırma emri verdiğini deklare etti. Karar Rusya eski Devlet Başkanı Dimitri Medvedev’in açıklamalarının arkasından geldi. Medvedev’in “Ölü El”i hatırlatması ile şiddetlenen gerilim tarihte ilk kez yaşanmıyor. Her iki ülkenin nükleer kapasitenin tekrardan gündeme taşınması, bir tek sözlü bir gerilim değil, askeri anlamda da ciddi bir beden gösterisi anlamına geliyor. Bu gelişme, 1962’deki Küba Roket Krizi’nden 1983’teki Able Archer tatbikatına, 1999 Kargil Krizi’nden 2022 Ukrayna işgaline kadar tarihteki nükleer restleşmeleri tekrardan hatırlatırken, nükleer caydırıcılığın günümüzde halen en tehlikeli sonuç tehdit unsurlarından biri bulunduğunu göstermekte. İşte ABD-Rusya nükleer restleşmesinin zamanı:
ABD ile Rusya tarihte 4 kez nükleer restleşme yaşadı. Trump-Medvedev arasındaki tehditleşme ise tüm dünyayı geren bu tarihin son parçası oldu.
KÜBA’DA KIYAMETTEN DÖNÜLDÜ
1962’deki Küba Roket Krizi, ABD ile Sovyetler Birliği içinde direkt nükleer cenk tehdidinin en açık yaşandığı dönem olarak kayda geçti. Sovyet nükleer füzelerinin Küba’ya yerleştirilmesi üstüne Başkan John F. Kennedy, donanmayı alarma geçirdi ve Sovyetler’e ültimatom verdi. Küba ABD tarafınca ablukaya alındı. Diplomatik kanalların devreye girmesiyle kriz sonlanmış oldu. 1973’te İsrail-Arap Savaşı esnasında ise ABD, Sovyet müdahalesine karşı nükleer alarm seviyesini DEFCON 3’e çıkardı. ABD tarihinde yalnızca bu muharebede ve 11 Eylül saldırıları sonrası bu seviyede alarm verildi.
TATBİKATA NÜKLEER CEVAP
1983’te ise NATO’nun nükleer cenk senaryolarını simüle eden Able Archer Askeri Tatbikatı’nın SSCB’de gerçek cenk girişimi olarak yanlış anlaşılması üstüne iki taraf hızla nükleer roket sistemlerini birbirine çevirdiler. 1999’da Hindistan ve Pakistan içinde yaşanmış olan Kargil Krizi’nde de her iki tarafın nükleer tehditleri gündeme gelmişti.
1962’de SSCB’nin Küba’ya nükleer roket yerleştirme girişimi sonucu ABD ile yaşamış olduğu “Küba Roket Krizi” dünyanın nükleer felakete en oldukca yaklaştığı an olarak kayıtlara geçti.
DOKTRİNLER SALDIRGANLAŞTI
2022 senesinde Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sonrasında, Kremlin nükleer kapasiteyi gündeme taşıdı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, “tüm müdafa araçları kullanılabilir” açıklamasıyla Batı’ya yönelik açık bildiri verdi. NATO ve ABD bu gelişme sonrası nükleer alarm seviyelerini güncelledi. 2017’de Şimal Kore ile yaşanmış olan gerilimde ise Trump ve Kim Jong-un içinde sert restleşmeler yaşandı. Trump “ateş ve hiddet görecekler” ifadesini kullanmış, Şimal Kore ise Pasifik’te ABD üslerini hedef alabilecek kapasitede bulunduğunu iddia etmişti. Rusya nükleer doktrinini geçtiğimiz yıl güncelleyerek bir tek ülkeye hücum olması durumunda değil, muharebede üstünlük sağlamak için de nükleer tabanca kullanabileceğini deklare etti.
ÖLÜ EL SİSTEMİ
Dimitri Medvedev’in Trump’a verdiği yanıtta bahsetmiş olduğu “Ölü El” ise Rusya’nın nükleer sisteminde tehlikeli sonuç bir unsur. Sovyetler Birliği döneminde geliştirilen ve günümüzde hala etken olan “Ölü El Sistemi”, ihtimaller içinde bir ABD saldırısında Kremlin de dahil olmak suretiyle tüm komuta zinciri ortadan kaldırılırsa otomatikman misilleme başlatıyor. Bu sistem, insan müdahalesi olmadan nükleer başlıkların ABD ve müttefiklerine yönlendirilmesini mümkün kılıyor. Soğuk Cenk döneminde (1947-1991) stratejik caydırıcılık için varlığı gösterilen fakat asla kullanılmayan bu sistem son restleşme ile tekrardan internasyonal gündeme taşındı.
[email protected]
Kaynak: Web Hususi
