AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş’un Başkanlığı’nda toplanan TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Gömü ve Maliye Bakanlığı’nın 2026 yılı bütçesi görüşüldü. Komisyon, bütçe görüşmelerin peşinden Gömü ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, milletvekillerinin sorularını cevaplamasıyla devam etti.
Şimşek, Kahramanmaraş depremlerinin etkili olduğu bölgelerin ihyasının en büyük öncelikleri bulunduğunu belirterek, “Bu seneki fiyatla 3,6 trilyon lira bugüne dek bütçeden gerçekleşme bazlı bir harcama söz mevzusu. 90 milyar doların üstünde. Kahramanmaraş merkezli zelzele afetinin derhal peşinden biz zelzele bölgesinde vergi anlamında maliye boyutuyla her türlü kolaylığı sağladık. Her türlü vergisel tedbiri hayata geçirdik. Mücbir sebep haline ilişkin yasa geçen yıl değiştirildi ve uzatıldı. Biz uzatma imkanların tümünü kullandık. Dolayısıyla 30 Kasım’da sona erecek mücbir sebep halinin yine uzatılması için ne olursa olsun bir yasal düzenleme gerekecek. Fakat birincisi depremden etkilenenler etkilendiklerini eğer kanıtlarlarsa mücbir hali sona erse dahi mücbir halden yararlanacaklar” açıklamasında bulunmuş oldu.
Şimşek, zelzele bölgesinin ihyası için gelecek dönemde de kaynak aktarmaya devam edeceklerini dile getirdi.
“Vergisini zamanında ödemeyeni ödüllendirecek bir düzenlemeyi biz doğru bulmuyoruz”
Vergi affı ve yapılandırmasının yapılıp yapılmayacağına ilişkin sorulara da cevap veren Şimşek, “Şimdi geçtiğimiz dönemlerde epey bir düzenleme yapılmış oldu. Hatta bazılarının taksitleri hala devam ediyor. Bu düzenlemelerde genel anlamda vergi asırlarında herhangi bir indirim yada silinme olmadı. Yalnız gecikme faiz ve zamları enflasyon oranında güncellendi. Fakat bu vergi aflarının af diye biliniyor onun için söylüyorum, Aslına bakarsak yapılandırmanın vergi uyumu bozmuş olduğu fazlaca net. Onun için ilke olarak biz şunu yapmak istiyoruz. Eğer hakikaten bir mükellefimiz bilançosunu bizlere sunup zorda bulunduğunu gösterirse biz memnuniyetle taksitlendirme yapıyoruz. Dolayısıyla bu anlamda yapılandırma zordaki her insana açık. Bunun için bir yasal düzenleme gündemimizde yok. Kısaca genele şamil vergisini zamanında ödemeyeni ödüllendirecek bir düzenleme ki biz doğru bulmuyoruz” ifadelerine yer verdi.
“Tüm mükelleflerimize eğer rasyoları elverişliyse biz destek olacağız”
Şimşek, vergi yapılandırmalarının vergiye uyumu bozduğunu geçmişten beri ifade ettiğini söyleyerek, “Bugün biz birçok işletmemize birçok belediyemizin alacaklarını biz taksitlendiriyoruz. Yine söyleyeyim, borçlarını ödemede güçlük çekenler gelir idaresine başvursunlar. Biz tüm mükelleflerimize eğer rasyoları elverişliyse biz destek olacağız” dedi.
Vergisini zamanında ödeyenlere bir kolaylık sağlanıp sağlanmayacağına ilişkin de konuşan Şimşek, halihazırda vergiye uyumlu gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerin ödeyeceği gelir ve kurumlar vergisinde beş puanlık bir indirim uygulandığını hatırlarttı.
“Mobilya, deri, konfeksiyon, ayakkabı şeklinde emek yoğun sektörlerinin sıkıntılarını çalışıyoruz, ilave tedbirler alacağız”
Şimşek, tekstil, mobilya, deri, konfeksiyon, ayakkabı şeklinde emek yoğun sektörlerde bir ekip sıkıntıların bulunduğunu bildiklerini belirterek, şu ifadelere yer verdi:
“Tekstil, mobilya, deri, konfeksiyon, ayakkabı sektörleri, emek yoğun sektörlerdir. Bu sektörlerde bir ekip sıkıntıların bulunduğunu biliyoruz. Bu sıkıntıları da görmemezlikten gelemeyiz. Nitekim bu senenin başlangıcında birkaç adım attık. Bunlardan bir tanesi her çalışan başına KOSGEB üstünden aylık 2 bin 500 liralık destek sunduk. Son olarak Reeskont kredi miktarını artırırken hususi bir alanın bu türden güçlük çeken sektörlere ayrılması hususunu telkin ettik. Aslına bakarsak ihracatçı demek hem de yapımcı demek. Şu anda ihracatçının kredi faiz sübvansiyonu neredeyse yüzde 50’lere ulaşmış durumda. Kısaca piyasa faizine oranla şu anda bizim her şey dahil kredi oranı yüzde 24,9. Ve küçük rakamlar değil. Senenin ilk dokuz ayında 700 milyarın üstüne bir kredi sunulmuş. Şu anda günlük 300 milyon liradan miktar 4,5 milyar irada çıkartıldı. Biliyorsunuz ki üç yüz milyon liradan. Dolayısıyla tekstil, mobilya, deri, konfeksiyon, ayakkabı şeklinde emek yoğun sektörlerinin sıkıntılarını biz gene çalışıyoruz. İlave tedbirler alacağız.”
“Bütçe açığı düşüyor, bu anlamda program çalışıyor”
Bakan Şimşek, iktisat programının çalışmadığına dair meydana getirilen eleştirilere de cevap vererek, “Biz bir taraftan 90 milyar dolarlık bir zelzele harcanması yaparken bir taraftan da bütçe açıklarını düşünmüşüz. Bütçe açık hedeflerini mühim seviyede geçen yıl tutturduk. 2023’te tutturduk, 2024’te tutturduk. 2025’te ise gelişme bizim öngördüğümüz düzeyde gerçekleşmedi doğru. Olabiliyor bu tür şeyler. Şundan dolayı bu yıl birçok vaka yaşandı. Kuraklığın, donun etkisiyle tarımda küçülme var. İçeride dışarıda birçok gelişme oldu. Bölgemizde cenk oldu. Şimdi fakat ona karşın bakın bütçe açığı yüzde 5,1’den geçen yıl 4,7’yi, bu senede büyük olasılıkla yüzde 3,5-3,6 civarında gerçekleşecek. Dolayısıyla bütçe açığı düşüyor. Bu anlamda program çalışıyor” diye konuştu.
“ENLASYON DAHA DA DÜŞECEK”
Bakan Şimşek makroekonomik verilerdeki ilerleme de değinerek, “Program yardımıyla enflasyon yüzde 32-33 civarına indi. Daha da inmesi için şartlar şu anda yerinde ve inecek. Mali disiplini tesis ettik. Sürdürülebilir cari denge var. Kur korumalı mevduatlardan çıkışı tamamlıyoruz ve şoklara karşı dayanıklılığımız arttı. Program rüşdünü kanıtlama etti” diye konuştu.
“BENDEN SERMAYECİ ÇIKMAZ”
Vergi harcamalarını düşürdüklerini vurgulayan Şimşek, 2026’da vergi harcamalarının 1 trilyon 92 milyar lirasının asgari ücretin vergi dışı bırakılmasından kaynaklandığını kaydetti. Şimşek, sözlerine şu şekilde devam etti:
“Asgari tutara vergi mi istiyorsunuz? Vergi harcamalarının üçte biri asgari ücretin vergi dışı bırakılmasıdır. Yatırım, üretim ve ihracatın teşviki için bu tarz şeyleri yaparsınız. İstihdam için yaparsınız. Bunların tutarı 641,5 milyar lira. Engelli bireyler başta olmak suretiyle dezavantajlı grupların desteklenmesi, eğitim, sıhhat, kültür, spor faaliyetleri için çevresel faaliyetlerin desteklenmesi için ayrılan hisse ortalama 265 milyar lira. Çiftçilerin tarımsal faaliyetlerinin desteklenmesi için ayrılan hisse 262 milyar lira. Çiftçimizin vergisini mi artıralım? Yemi, gübreyi de mi vergiye doğal olarak tutalım? Vergi borcu siliniyor dediğiniz bunlar. Şundan dolayı bunun haricinde vergi borcu silinemez, bunların hepsi kanunla yapılıyor, hiçbirisinde benim müdahalem yok.”
“Benden burjuva sermayeci çıkartamazsınız”
Vergi mevzusunda meydana getirilen düzenlemelere de değinen Şimşek, “Benden burjuva sermayeci çıkartamazsınız dostlar, mümkün değil. Bakın, kurumlar vergisini 5 puan artıran benim, bankaların vergisini yüzde 20’den yüzde 30’a çıkartan benim, bankaların harçlarını yüzde 50 artıran benim, yurt içi asgari kurumlar vergisi getiren benim, küresel şirketlere asgari kurumlar vergisi getiren benim. Şirketlerin taşınmazlardaki satışlarda yüzde 50 kazanç istisnasını kaldıran benim, iştirak hissesi satış kazancı istisnasını düşüren benim. Kar paylarına stopajı yüzde 10’dan yüzde 15’e çıkartan benim. Şu anda 6 ay vadeye kadar fon ve mevduatlar, toplamın yüzde 95’ini oluşturuyor. Bunların vergisini yüzde 17,5’e çıkardık. Eğer ben rantiyecisiysem, ben küresel sermayeyi temsil ediyorsam iyi mi mevduatların faizini yüzde 5’ten yüzde 17,5’e çıkarıyorum. Benden sermayeci çıkmaz. Ben kamu hizmeti yapmak için buradayım” dedi.
“Programı uygulamasaydık enflasyon ne olurdu sorusunu sormak bile istemiyorum”
Enflasyon mevzusunda da değerlendiren Şimşek, göreve geldiği günden itibaren enflasyonun gidişatını değerlendirerek, şu ifadelere yer verdi:
“Şimdi biz Eylül 2023’te bir OVP açıkladık. Fakat para politikasının tekrardan inşası ta Mart Nisan’ı buldu. Şimdi bunu da görmemiz lazım. Dolayısıyla dezenflasyon nerede başladı hususu başlangıç şartları aynı değil. Şimdi 2001’le ilgili güzel bir karşılaştırma gördük. Kutlama ediyorum. Fakat şunu görelim. 2001’de büyük bir kur şoku yaşanmış. Kurda düzeltme olmuş. 2023’te bu düzeltme olmadı. Şundan dolayı KKM olduğundan olmadı. Şundan dolayı eğer kurda düzeltmeye izin verseydik o vakit KKM sebebiyle fazlaca ciddi parasallaşma şu demek oluyor ki Merkez Bankası’nın bir parasal genişlemeye gitmesi gerekirdi. Yapılanın fazlaca ötesinde o da enflasyonu hiperenflasyona götürebilirdi. Biz o nedenle tercihleri yaparken oturduk bu hassasiyetlerle hareket ettik. Ve dolayısıyla şunu anlatmaya çalışıyorum. Enflasyon 2022’nin Ekim ayında yüzde 85’e çıkmış. Yıl sonu yüzde 64, Mayıs ayında yüzde 40 civarına kadar düşmüştü. Dolayısıyla eğer biz bu programı uygulamasaydık enflasyon ne olurdu sorusunu sormak bile istemiyorum.”
Görüşmelerin peşinden Gömü ve Maliye Bakanlığının 2026 yılı bütçesinin yanı sıra Gelir İdaresi Başkanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Ana para Piyasası Kurulu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, Kamu İhale Kurumu, Kamu Nezarete, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, Sigortacılık ve Hususi Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunun bütçe, kati hesap ve Sayıştay raporları, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Yatırımcı Tazmin Merkezi ile Bankalararası Kart Merkezi AŞ’nin Sayıştay raporları kabul edildi.
