İstanbul’daki barajların doluluk oranı son 10 senenin en düşük ikinci seviyesine geriledi. Alibey, Elmalı, Istrancalar, Pabuçdere ve Kazandere barajları neredeyse tamamen kururken, Melen’den su takviyesi meydana getirilen Ömerli Barajı’ndaki doluluk oranı bile yüzde 20’ye kadar düştü. Uzmanlar, bu tabloyu “yaklaşan su krizi” olarak değerlendirirken; Melen Barajı’nın halen devreye alınmamış olması, riski büyüten en eleştiri unsur olarak öne çıkıyor. Kuraklığın Aralık ayının sonuna kadar sürmesi halinde ise Melen Nehri’nden sağlanan suyun bile İstanbul’un ihtiyacını karşılamakta yetersiz kalabileceği uyarısı yapılıyor.
Uzmanlara bakılırsa doluluk oranının yüzde 25’in altına inmesi, içme suyu üretiminin sürdürülebilirliğini tehdit ediyor.
SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL
2025 yılı süresince İstanbul’daki barajlarda yaşanmış olan düşüş, son 10 senenin en düşük doluluk seviyelerine işaret ediyor. İSKİ verilerine bakılırsa, kentteki barajların averaj doluluk oranı yüzde 20 seviyesine kadar gerilemiş durumda. Bu oran, 2014’ten bu yana kaydedilen en düşük ikinci düzey olarak dikkat çekiyor. Megakentte 15 Nisan 2025 tarihinde baraj doluluk oranı yüzde 82.2 olarak ölçülmüştü. Sadece yazları artan sıcaklıklar ve yağış eksikliği, su seviyelerini hızla aşağı çekti. 30 Haziran’da doluluk oranı yüzde 66.2’e gerilerken, yalnızca 4 ay sonrasında, 26 Ekim’de bu oran yüzde 23.2’ye düştü. Geçen senenin aynı döneminde ise doluluk oranı yüzde 38.3 seviyesindeydi. İSKİ’nin haftalık ölçüm tabloları, düşüşün bilhassa ağustos ve eylül aylarında hızlandığını ortaya koyuyor.
SESİMİZİ DUYAN YOK!
Eski DSİ yöneticilerinden Su Politikaları Uzmanı Dursun Yıldız ise,” İstanbul’da günlük averaj 3 milyon metreküp su tüketiliyor; yaz ve güz aylarında bu miktar 3,2 milyon metreküp seviyesini aşıyor. Bu yüksek tüketim, barajlardaki azalmayı hızlandıran mühim etkenlerden. Biz senelerdir uyarıyoruz fakat sesimizi duyan yok. Tam 15 senedir su yönetim modelinin değişmesi icap ettiğini haykırsak da söylediklerimiz dikkate alınmıyor. İstanbul, birkaç yıl içinde Bursa yada İzmir’deki tabloya benzer bir durumla karşılaşacak” diye konuştu.
ARALIK SON ŞANS
Öte taraftan barajlardaki su seviyesinde yaşanmış olan azalmanın temel sebepleri içinde yetersiz yağış, uzun soluklu sıcak hava dalgaları, artan buharlaşma ve nüfus yoğunluğuna bağlı yüksek su tüketimi de yer ediniyor. Su yönetimi uzmanları, 2025 yılını İstanbul için “eleştiri uyarı eşiği” olarak nitelendiriyor. Mevcut tüketim düzeyi ve kuraklığın sürmesi halinde, 2026 yılının başlangıcında barajlardaki kullanılabilir su oranının yüzde 10’un altına inebileceği uyarısında bulunuluyor. Yetkililer, su tasarrufunun artık zorunluluk haline geldiğini vurgularken, meteorolojik veriler de kısa vadede kayda kıymet bir yağış beklenmediğine işaret ediyor.
Senenin ilk on ayında toplam yağış miktarı, 2023’e bakılırsa yüzde 28, 2022’ye bakılırsa ise yüzde 35 oranında düşüş gösterdi.
DURUM KRİTİK
Eski Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarlarından Prof. Dr. Mustafa Öztürk de, İstanbul için durumun vahim bulunduğunu belirtirken, şu ikazları gündeme taşıyor: “2025 senesinde İstanbul’un su tablosuna bakıldığında, hem genel averajlar hem de baraj bazlı veriler açısından durum eleştiri. Barajlardan bazıları neredeyse ‘kuruma’ sınırına geldi.”
KAYIP-KAÇAK ÖNLENMELİ
“Geçmiş 10 senelik averajlar ile karşılaştırıldığında 2025 doluluk oranları, hem genel hem de mahalli baraj bazında en düşük yıllardan biri” diyen Prof. Dr. Öztürk, “Bu tablo, İstanbul’un su politikalarında yapısal değişiklik ihtiyacını bir kez daha gözler önüne seriyor. Baraj su yönetimi, yağmur suyu depolaması, su tasarrufu uygulamaları, su kayıp-kaçakları azaltma ve bölgesel eşitsizlikleri yok etme yönünde acil adımlar gerekir” ifadelerini kullandı.
[email protected]
Kaynak: Web Hususi
