İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi’nin Kahraman hakkında “hak ihlali” ve “tekrardan yargılama” sonucuna ilişkin incelemesini tamamladı.
Mahkeme heyetince verilen kararda, Anayasa Mahkemesi’nce bireysel başvuruda, olağan kanun yollarında incelenmesi ihtiyaç duyulan mevzularda araştırma ve değerlendirme yapılamayacağı, bu mahkemenin temyiz yada istinaf mercii olmadığı açıklandı.
Kararda, somut vakada Yargıtay’ın mahkumiyet hükmünü onama sonucunda, ilk aşama mahkemesi sonucunda mahkumiyetin öne sürülen sebebi olarak yer verilmemiş iletişimin dinlenmesine ilişkin bazı kayıtlara dayanıldığı, bunlara atıfla başvurucunun mahkumiyet kararının onandığına dikkati çekilerek, bu haliyle mevcut durumun “başvurucunun temyiz aşamasında mahkumiyetine esas teşkil eden bir delile karşı müdafa yapma imkanından yoksun bırakılması” sonucunu doğurduğu çoğunluk sonucunda belirtilmişse de anılan delillerin ilk aşama mahkemesi yargılaması aşamasında dava dosyası içinde bulunmuş olduğu vurgulandı.
Başvurucu ve müdafinin erişim ve itiraz etme olanağına haiz olduğu, dolayısıyla ilk kere Yargıtay aşamasında ortaya çıkan ve kabul edilen kanıt durumunda olmadığının altı çizilen kararda, “Yargıtay tarafınca ilk aşama yargılaması esnasında dosyaya giren, başvurucu ve müdafinin erişebildiği, itirazlarını ileri sürme imkanı bulabildiği bu delilin onama kararının gerekçesine ek gerekçe olarak ortaya konulduğu dikkate alındığında, silahların eşitliği ve çelişmeli yargılama ilkelerinin ihlal edilmiş olduğu söylenemez. Ek olarak başvurucunun mahkumiyetine ilişkin kararda yer verilen öteki deliller dikkate alındığında, mahkumiyet kararının tek ve esaslı belirleyici delilinin iletişimin dinlenmesine ilişkin kayıtlar olmadığı dolayısıyla yargılamanın hakkaniyetinin zedelendiği de söylenemez.” ifadelerine yer verildi.
Kararda, Yargıtay 3. Ceza Dairesince, iletişimin dinlenmesine ilişkin kayıtların, başvurucu hakkında öteki tüm delillerle beraber değerlendirildiğinde, eylemin “Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya girişim” suçunu oluşturduğu sonucuna varıldığına yer verildi.
Mahkemenin sonucunda, “Başvurucu hakkında ise ‘Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya girişim etmeye yardım’ suçundan mahkumiyet sonucu verilmiş, aleyhe temyiz olmadığı için bozma sebebi yapılmamış ve yargı onanmıştır. Bir başka deyişle, Yargıtay 3. Ceza Dairesi sonucundaki gerekçelerden yalnızca önde gelen iletişimin dinlenmesine ilişkin kayıtlar, ‘Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya girişim’ suçunun delili olarak belirtilmiştir. Anılan kayıtların ve öteki delillerin tümünün bu suçu oluşturabileceği kararda açıkça ifade edilmiştir. Oysaki başvurucu hakkında ‘Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya girişim etmeye yardım’ suçundan ceza verilmiştir. Dolayısıyla anılan kayıtlara dayalı olarak hükmün onandığı da söylenemez.”
Karardaki söz mevzusu anlatımlar ile Yargıtay 3. Ceza Dairesinin kararlarındaki detaylı gerekçeler dikkate alındığında, sanık tarafınca ileri sürülen iddiaların mahkemelerce delillerin değerlendirilmesi ve hukuk kurallarının yorumlanmasına ilişkin olup mahkeme ve Yargıtay kararlarının gerekçelerinde “belirgin takdir hatası” yada “açık bir keyfilik” oluşturan bir hususun bulunmadığının anlaşıldığı açıklandı.
“ANAYASA MAHKEMESİ ‘SÜPER TEMYİZ’ MAHKEMESİ DEĞİLDİR”
AYM’nin ihlal kararının gerekçesine bakıldığında ilk aşama mahkemesinin ve Yargıtay’ın delillerinin değerlendirilmesi noktasındaki takdirine ilişkin değerlendirme yapmış olduğu belirtilen kararda, şunlara yer verildi:
“Anayasa Mahkemesi kararının karşı oy yazısında da ifade edilmiş olduğu suretiyle, yargılamaya mevzu eylemlerin kanıtlanması, hukuk kurallarının yorumlanması ve uygulanması, delillerin değerlendirilmesi ile Yargıtay ve ilk aşama mahkemeleri tarafınca verilen kararların esas yönünden adil olup olmaması, bireysel müracaat incelemesine mevzu olması imkansız. Anayasa Mahkemesinin görevi, Yargıtay ve ilk aşama mahkemelerince meydana getirilen değerlendirmelerin ve varılan sonuçların hukuka uygunluğunu denetlemek değildir. Belirli bir davaya ilişkin olarak delilleri değerlendirme ve gösterilmek istenen delilin davayla ilgili olup olmadığına karar verme yetkisi esasen ilk aşama mahkemelerine aittir.”
Kararda, AYM’ye bireysel başvuruda, olağan kanun yollarında incelenmesi ihtiyaç duyulan mevzularda araştırma ve değerlendirme yapılamayacağı, burasının temyiz, istinaf mercii ile “süper temyiz” mahkemesi olmadığı aktarıldı.
Anayasa’nın 148. maddesinin dördüncü fıkrasında, kanun yolunda gözetilmesi ihtiyaç duyulan hususlara ilişkin şikayetlerin bireysel başvuruda incelenemeyeceğinin belirtildiğine işaret edilen kararda, “6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun”un 49. maddesinin 6. fıkrasında da ‘Bölümlerin, bir mahkeme sonucuna karşı meydana getirilen bireysel başvurulara ilişkin incelemeleri, bir temel hakkın ihlal edilip edilmediği ve bu ihlalin iyi mi ortadan kaldırılacağının belirlenmesiyle sınırlıdır. Bölümlerce kanun yolunda gözetilmesi ihtiyaç duyulan hususlarda araştırma yapılamaz.’ demek suretiyle bu hususu açıkça yasaklandığı açıklandı.
“AYM YETKİ GASBINDA BULUNMUŞTUR”
Kararda, “Anayasa Mahkemesi somut vakada bireysel müracaat incelemesi sonucu hak ihlali sonucu verirken adeta temyiz makamı şeklinde hareket etmiş, oluşturmuş olduğu gerekçede hem Anayasa’ya hem de kanunun emredici hükmüne açıkça aykırı hareket ederek ‘yetki gasbında’ bulunmuştur.” değerlendirmesi yapılmış oldu.
Bu gerekçelerle Tayfun Kahraman hakkında “infazın durdurulması, sanığın tahliye edilmesi ve tekrardan yargılama yapılması” yönündeki taleplerinin reddine karar vermiş olduğu kararda bildirildi.
